Planda
yer alan 11 temel ilke şöyle:
- İnsan, doğuştan sahip olduğu vazgeçilmez
haklarıyla yaşar. Devletin temel amaç ve görevi, bu hakları korumak ve
geliştirmektir.
- İnsan onuru, bütün hakların özü olarak hukukun
etkin koruması altındadır.
- Dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi
inanç, din, mezhep ve benzeri sebepler temelinde hiçbir ayrımcılık söz
konusu olmaksızın herkes hukuk önünde eşittir.
- Kamu hizmetinin herkese eşit, tarafsız ve dürüst
biçimde sunulması, bütün yönetsel faaliyetlerin temel özelliğidir.
- Mevzuat, tereddüt doğurmayacak şekilde açık, net,
anlaşılır ve öngörülebilir kurallar içerir, kamu otoriteleri bu kuralları
hukuk güvenliği ilkesinden ödün vermeden hayata geçirir.
- Sözleşme özgürlüğüne, hukuki güvenlik ilkesi ve
kazanılmış hakların korunması prensibine aykırı olarak hiçbir şekilde
müdahale edilemez.
- Devlet, girişim ve çalışma hürriyetini rekabete
dayalı serbest piyasa kuralları ile sosyal devlet ilkesi çerçevesinde
korur ve geliştirir.
- Adli ve idari işleyiş; masumiyet karinesi, lekelenmeme
hakkı ve ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkelerini koruyan, gözeten ve
güçlendiren bir yaklaşımı merkezine alır.
- Hiç kimse, eleştirisi veya düşünce açıklaması
nedeniyle özgürlüğünden yoksun bırakılamaz.
- Bağımsız ve tarafsız yargı ile korunan hukuk devleti,
hak ve özgürlükler ile adaletin teminatı olarak her alanda tahkim edilir.
- Haklarının ihlal edildiğini iddia eden herkes,
etkili kanun yollarına zahmetsiz şekilde erişebilmelidir. Adalete erişim,
hak ve özgürlüklere saygının merkezindedir.
İnsan Hakları Eylem
Planı'nın 9 amacı ise şunlar:
- Daha güçlü bir insan hakları koruma sistemi
- Yargı bağımsızlığı ve adil yargılanma hakkının
güçlendirilmesi
- Hukuki öngörülebilirlik ve şeffaflık
- İfade, örgütlenme ve din özgürlüklerinin
korunması ve geliştirilmesi
- Kişi özgürlüğü ve güvenliğinin güçlendirilmesi
- Kişinin maddi ve manevi bütünlüğü ile özel
hayatının güvence altına alınması
- Mülkiyet hakkının daha etkin korunması
- Kırılgan kesimlerin korunması ve toplumsal
refahın güçlendirilmesi
- İnsan hakları konusunda üst düzey idari ve
toplumsal farkındalık
HEDEFLER
- Demokratik katılımı güçlendirmek için, siyasi
partiler ve seçim mevzuatında değişiklik yapmak üzere kapsamlı bir
çalışma başlatıyoruz.
- Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru sisteminin
etkinliğini artırmayı hedefliyoruz.
- KDK ile Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik
Kurumu'un kararlarını, kişisel verilerin korunması suretiyle kamuoyunun
erişimine açıyoruz.
- İnsan Hakları Tazminat Komisyonu, Anayasa
Mahkemesine başvuruya gerek kalmaksızın, uzun yargılama zararlarını
karşılayacak.
- Barolar, STK'ler ve üniversitelerden
temsilcilerin katılımıyla bağımsız bir Ceza İnfaz Kurumları İnsan Hakları
İzleme Komisyonu kuruyoruz.
- Hakim ve savcılara coğrafi teminat sağlayarak,
hem yargı teminatını güçlendiriyor, hem de kararların hızlanmasını temin
ediyoruz.
- İdari yargıda gerekçeli kararın 30 gün içinde
yazılmasını zorunlu kılıyoruz.
- İş davalarının daha hızlı sonuçlanmasını temin
için, hakimlerin, SGK kayıtlarına bilişim sistemi üzerinden
erişebilmesini sağlıyoruz.
- Elektronik tebligat uygulamasına, yurt dışında
yaşayan vatandaşlarımızı da dahil ediyoruz.
- Avukatların, Anayasa Mahkemesine bireysel
başvuruları elektronik ortamda yapabilmelerine imkan sağlıyoruz.
- Dava, icra ve noter harç ve masraflarını
sadeleştiriyoruz. e-Duruşma uygulamasını tüm hukuk mahkemelerine
yaygınlaştırıyoruz.
- İdareye yapılan başvurularda idarenin cevap
verme süresini 60 günden 30 güne indiriyoruz.
- Tüm ilk derece ve istinaf mahkemesi kararlarını,
kişisel verileri koruma ilkesine uygun şekilde, kamuoyunun erişimine
açıyoruz.
- İstinaf ve temyize başvurma süreleri, gerekçeli
kararın tebliğiyle başlayacak.
- Yargıdaki unvanlı görevler için kıdem şartı
aranacak. Hakim ve savcı yardımcılığını sisteme kazandırıyoruz.
- Hangi dine mensup olursa olsun, kamu ve özel
sektör çalışanları ile öğrencilerin, kendi dini bayramlarında izinli
sayılmalarını sağlıyoruz.
- Mevzuatı ve uygulamayı, ifade özgürlüğü ile
toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının en geniş şekilde teminat altına
alınması doğrultusunda gözden geçiriyoruz.
- Gayrimüslim cemaat vakıfları yönetim
kurullarının oluşturulması ve seçimine ilişkin Vakıflar Yönetmeliği'ni
yeniden düzenliyoruz.
- İdare ile yatırımcılar arasındaki uyuşmazlıkları
gidermek için, bağımsızlık ve tarafsızlık esasıyla çalışacak, hızlı karar
alabilecek 'Yatırım Ombudsmanlığı' kuruyoruz.
- Adli kontrol tedbirlerini de, tutuklamada olduğu
gibi üst süreye bağlıyoruz.
- Katalog suçlarda 'somut delile dayanma şartı'
getirerek, tutuklamanın istisnai bir koruma tedbiri olduğuna ilişkin
ilkeyi tahkim ediyoruz.
- İfade vermek için mesai saati dışında gözaltına
alma, otelde gecenin bir yarısı gözaltına alma gibi uygulamalara son
veriyoruz.
- Eylem Planı ile ifade alma işlemleri artık 7 gün
24 saat yapılabilecek.
- İşkence iddialarıyla ilgili disiplin
soruşturmalarında zaman aşımını kaldırıyoruz.
- Görevin gereklerine aykırı olarak hak ihlaline
sebebiyet veren kamu görevlileri için rücu ve disiplin işlemlerinin
etkinliğini artırıyoruz.
- Kadına karşı şiddet suçlarını etkin şekilde
soruşturmak amacıyla kurulan özel soruşturma bürolarını ülke genelinde yaygınlaştırıyoruz.
- Tek taraflı ısrarlı takip fiillerini ayrı bir
suç olarak düzenliyoruz. Şiddet mağduru kadınlara avukat
görevlendirilmesini sağlıyoruz.
- Kişisel verilerin işlenmesinde özel hayatın
korunmasını sağlamak için KVK Kanunu'nu AB standartlarıyla uyumlu hale
getiriyoruz.
- Kamulaştırmayla ilgili tüm mevzuatı yeniden ele
alıyor, kamulaştırmasız el atmaya karşı valilikler nezdinde idari başvuru
yolu getiriyoruz.
- İdari yargıda mülkiyet hakkını etkileyen
hususların ivedi yargılama usulüyle hızlı biçimde çözümüne imkan
sağlıyoruz.
- İcra ve İflas Kanunu ile ilgili yönetmeliği,
mülkiyet hakkının en geniş şekilde korunmasını sağlayacak şekilde yeniden
düzenliyoruz.
- Kamu idarelerinin taraf olduğu aynı nitelikteki
uyuşmazlıklarda 'pilot dava' usulü getiriyoruz.
- İdarenin, haklı olduğu belli olan vatandaşa 'git
davanı aç, kazan öyle gel' şeklinde özetleyebileceğimiz tavrına son
veriyoruz.
- Tapu siciline idareler tarafından konulan
kamusal kısıtlamaları da elektronik ortamda malik ve ilgililerin
erişimine açıyoruz.
- Çocukların dijital riskler, siber zorbalık ve
internet bağımlılığından korunmasına yönelik çalışmaları en üst seviyeye
çıkarıyoruz.
- Çocuk mahkemelerini çocuk dostu olacak şekilde
tasarlıyor, duruşmalara hakim, savcı ve avukatların cübbesiz katılımına
imkan sağlıyoruz.
- Denetimli serbestlik müdürlüklerinde çocuk
büroları kuruyoruz.
- Gençleri aile kurmaları yönünde teşvik için
evlilik yardımının kapsamını genişletiyoruz.
- Engelli bireylerin üst kademe kamu yöneticiliği
ile mesleklerine uygun görevlerde istihdamını zorlaştıran hükümleri tespit
edip kaldırıyoruz.
- Ağır hasta, yaşlı veya engelli hükümlülerin
cezalarının konutlarında infazının imkanlarını artırıyoruz.
- Tabiatı ve çevreyi beraber paylaştığımız
hayvanları 'mal' olarak değil 'can' olarak gören bir anlayışla mevzuat
değişikliği yapıyoruz.
- İnsan haklarına duyarlı çalışmalarıyla,
emsallerine göre öne çıkan kamu görevlilerini ödüllendiriyoruz.
- Hakim, savcı ve avukat adaylarına Anayasa
Mahkemesi'nde staj imkanı getiriyoruz.
- Hakim ve savcılar ile kamu görevlileri için
'sosyal medya etik ilkeleri'ni, 'tarafsızlık' anlayışını esas alarak
belirliyoruz.
- Hukuk fakültelerinde öğrenim süresini 5 yıla
çıkarıyoruz. Kontenjanlarını da daha nitelikli eğitim verilecek şekilde
gözden geçiriyoruz.
Toplam 50 hedef ve 393
faaliyeti kapsayan İnsan Hakları Eylem Planı belgemizi özetlemiş olduk. Bu
hususların hayata geçebilmesi için devletin tüm kurumlarına ve siyasete büyük
iş düşüyor. Düzenlemelerde muhatap TBMM'dir. İdari tasarruflarda ise
Cumhurbaşkanlığı, bakanlıklar ve ilgili kuruluşlardır. Eylem planımızın nihai
amacı, yeni ve sivil bir anayasadır. Biz geleceğe emin adımlarla yürümemizi
temin edecek, milli iradeyi tam anlamıyla yansıtacak yeni ve sivil bir anayasa
ihtiyacımızı her fırsatta dile getirdik. Başlattığımız girişimler çeşitli
sebeplerle akamete uğratıldı. Yeni ve sivil anayasa teklifimizi yeniden
milletimizin takdirine sunduk. Milli iradenin üstünlüğü esasına göre
hazırlanacak yeni bir toplumsal sözleşme metnini, şu dönemde ülkemize
kazandırmanın tarihi sorumluluğumuz olduğuna inanıyoruz. Sözü olan herkesi,
yeni anayasa yapım sürecine katılmaya davet ediyoruz. Cumhur İttifakı olarak
biz kendi çalışmamızı yapacağız, diğer partilerin teklifleri ile yeni anayasayı
milletimizin takdirine sunarak Türkiye'nin önünde aydınlık bir dönemin
kapılarını açmak istiyoruz. Sayın Bahçeli başta olmak üzere, destek veren ve
verecek olan herkese şimdiden teşekkür ediyorum."